Ne Nedir ?

Sıyırıcı (Sıyırıcı) Serigrafi baskıda hazırlanan elek üzerine dökülen boyayı sıyırıp gözeneklerden geçerek istenilen yüzeye baskı yapan temel araçlardan biridir. Silecek lastik elastikiyete sahip olup aşınmaya ve sürtünmeye dayanıklıdır. Silecek lastikleri kullanıldıkları yüzeylere göre sert veya yumuşak olmalıdır. Şablon üzerine ortalama 75 derece eğimle lastik çizilmelidir. Atkı, kullanılacak boya cinsi, kullanılacak elek sayısı gibi özelliklere bağlı olarak kauçuk ve kauçuktan yapılan farklı ağız profillerinde kesilen malzemelerdir.Bu kauçuk veya kauçuk profiller, ahşap veya metal (tercihen alüminyum) kulplar.<br> Yuvarlak kenarlı profil: Kalın bir film tabakası ve örtücü boya gerektiren baskılarda kullanılır. Bir tarafı dikey diğer tarafı bükülmüş profildir: Cam, seramik ve metal yüzeylere baskı yapmak için kullanılır.<br> Baskı malzemesinin şekli ve türü, baskı yüzeyinde oluşturulacak boya kalınlığı, basılacak resim veya şeklin özelliği, Sivri "V" tipi profil: Tam ve yarı otomatik baskı makinelerinde ve silindirik baskı cihazları. Manuel baskılarda bu tip profil kullanılacak ise sıyırıcı baskı ve şablon yüzeyine tam olarak dik tutulmalıdır.<br> Tam yuvarlak profil: Çok emici olan ve boyanması gereken tekstil yüzeylere baskı yapmak için kullanılır.<br> Kenarlı dik açılı profil: Çok amaçlı ve yaygın olarak kullanılan bu profil cam, porselen, kağıt-karton, elyaf, metal, PVC vb. İnce çizgi ve tarama gerektiren baskılarda kullanılır. Bu profiller için baskıda kullanılmak üzere çeşitli yapılarda taşıyıcı ve kompresyon pres cihazına ihtiyaç vardır. Bu taşıyıcılar genellikle ahşap ve alüminyumdan yapılır. 40 cm'den uzun paçavralar için mutlaka alüminyum tercih edilmelidir.<br>

Serigrafi baskı için her türlü boya kullanılabilir. Önemli olan baskı yapılacak yüzeye ve baskı konusuna uygun mürekkebi seçmektir. Ayrıca bu boyanın ipek dokusu ve çekçek yapısına uygun kıvamda (incelikte) olması gerekir.Naylon kumaşlar, baskı mürekkebindeki asitlere ve alkalilere dayanıklıdır. İpek kumaşlar alkalilere karşı hassastır. Akrilik ve polistiren gibi plastik baskı malzemeleri üzerine yapılması gereken baskılar için seçilen boyalarda iyi yapışma, hızlı kuruma ve yüksek ışık dayanımı gibi özellikler aranır. Özellikle küçük masa bayrakları, flamalar ve benzeri malzemeler için kumaş üzerine baskı yapmak için özel kumaş boyaları seçilir. Cam ve metal gibi yüzeylere parlak ve dayanıklı baskı isteniyorsa; Özel olarak üretilen yüksek yoğunluklu boyalar kullanılmaktadır. Baskılarda iyi sonuçlar alınabilmesi için mürekkeplerin kum ve diğer kirlerden arındırılması ve eski boyaların üzerindeki kabukların temizlenmesi gerekir.Bu nedenle baskı mürekkepleri kullanmadan önce ince gözenekli bir ağdan süzülmelidir. Boyadaki kir, ipeğin yırtılmasına ve baskıda istenmeyen izlere neden olabilir. Baskılarda ince bir tabaka boya isteniyorsa yoğun ipek ve inceltilmiş bir boya kullanılmalı, buna göre silecek hareketi hafif olmalıdır. Tramvay baskılarında 12 keskin kontur elde etmek için kalın mürekkep kullanılmalı, yüzey baskılarda ince mürekkep kullanılmalıdır. Boya ipek gözeneklerini tıkamaması için uzun süre saklanmamalı, beklenmesi gerekiyorsa silinmelidir. Elek dokusu kaba ve elek kalınlığı fazla ise kalın mürekkep tercih edilmelidir. Çeşitli boya fabrikaları tarafından üretilen serigrafi mürekkepleri, parlak ve mat olarak farklı özelliklerinin yanı sıra basılacak yüzeye göre farklılık gösterir. Serigrafi mürekkepleri serigrafi dokumaya göre seçilmelidir. Örneğin, 100'den küçük dokuma kumaşlarda tekstil mürekkepleri ve parlak mürekkepler; 100'den büyük tekstiller için mat mürekkepler, trikromik mürekkepler ve plastik üzerine baskılı mürekkepler tercih edilmelidir.

Baskı sonrası ipek üzerinde kalan boyalar, boyanın özelliğine uygun temizleyicilerle temizlenir. İpeğin uzun süre kullanılabilmesi için temizlik çok titizlikle ve acele etmeden yapılmalıdır. Selülozik boyalar selülozik tiner ile, sentetik veya yarı sentetik boyalar ise sentetik tiner veya terebentin ile temizlenir. Gazyağı ayrıca sentetik boyalar için iyi bir temizleyicidir (sağlığı ve ekonomisi nedeniyle). Boya temizliğinde; İpeği yırtacak artık malzeme bulunmayan iplik artıkları (iplik artıkları), kumaş veya pamuk kullanılabilir. İpeğin diğer işlerde kullanılabilmesi için baskı sonrası emülsiyondan temizlenmesi gerekir. Çeşitli firmaların ürettiği emülsiyonu kısa sürede çözen emülsiyon sökücüler bulunmaktadır.

Emülsiyon sürülmüş ipeğin kalıp haline gelmesi için baskı yapılacak işin güçlü bir ışıkla ipeğe aktarılması, pozlanması gerekir. Pozlama için, en altta ışık kaynağı, üstte ise kırılmayacak kalınlıkta bir cam bulunan sandıktan yararlanılır. Işığın cama olan uzaklığı üst yüzeyin köşegeninden büyük olmalıdır. Işıklı masanın iç yan yüzeyinin kaplanmasında yarar vardır. Ayrıca bu yan yüzeylerde lambanın meydana getirdigi ısıyı dağıtacak havalandırma delikleri de bulunmalıdır.

İpeğe ışık tutmayan emülsiyonlar ıslatıldıktan sonra su püskürtülerek dökülerek yıkanmalıdır. Maruz kaldıktan sonra banyo için uygun bir yer ve bir küvet gereklidir. Hortum ile yapılacak spreyin basıncı şablonun oluşması için çok fazla olmamalıdır.

Emülsiyon sürülmüş ipeğin kalıp haline gelmesi için baskı yapılacak işin güçlü bir ışıkla ipeğe aktarılması, pozlanması gerekir. Pozlama için, en altta ışık kaynağı, üstte ise kırılmayacak kalınlıkta bir cam bulunan sandıktan yararlanılır. Işığın cama olan uzaklığı üst yüzeyin köşegeninden büyük olmalıdır. Işıklı masanın iç yan yüzeyinin kaplanmasında yarar vardır. Ayrıca bu yan yüzeylerde lambanın meydana getirdigi ısıyı dağıtacak havalandırma delikleri de bulunmalıdır.

İpek parçadan oluşan ipliklere monofil adı verilir. Ana özelliği olarak pürüzsüz bir iplik yüzeyi göze çarpar. Buna bağlı olarak fevkalade mürekkep geçirgenliği, yüksek sürtünme dayanıklılığı, yüzey baskısında keskin kenarlar ve baskı sonrası eleğin kolay temizlenmesi gibi avantajlar getirir. Sentetik dokumaların çoğu polyesterin haricinde monofildir. Multifil iplikler ise bükülmüş iplikçiklerden oluşur. Tabii ipek ve polyester bu tip ipliklere birer örnektir. Uluslararası standartlara göre yapılan numaralama ve kodlama sistemi doğal ipek dokumalar, sentetik dokumalar ve metal dokumalar için ayrı ayrı düzenlenmiştir. Dokumada l cm² ye düşen iplik sayısı dokumanın numarasını verir. Eleğin sıklığı, seyrekliği, amaca ve isteğe uygunluğu bu sayılarla ilişkilidir. 43’ten 200’e kadar numaralarla gösterilen bu sayılar genellikle kalite harfi ile birlikte gösterilir.. Bu özelliklerin baskıya yansıması farklı sonuçlar verir, iplik kalınlıkları arttıkça iplikler arası boşluklar yani boya geçecek alanlar azalır, buna karşın baskı üzerinde oluşan boya film tabakası kalınlığı artar.

Kalıp İpekleri